Frame rate & FPS voor video: Een gids voor de creatieveling!

Of je nu korte onafhankelijke films, bedrijfsfilms of YouTube Content wilt maken FPS en framerate is cruciaal. Ook als je de ambitie hebt de volgende Quentin Tarantino te worden (of de volgende Bobby Boermans*) is het begrijpen van frames per seconde frames per seconde (FPS) is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat je werk de juiste kijkervaring biedt. Een goed begrip van de juiste frames per seconde zorgt ervoor dat jouw werk optimaal wordt gepresenteerd aan het publiek.

Bobby Boermans is de regisseur van Mocro Maffia, Nieuwe Buren en Hoogvliegers.

Wat is frame rate?

Wanneer je naar films of video’s kijkt, lijkt het alsof de beelden vloeiend in elkaar overlopen, maar in werkelijkheid bestaan ze uit losse afbeeldingen, ook wel frames genoemd. De frames worden snel achter elkaar afgespeeld, wat de illusie van beweging creëert. De snelheid waarmee de frames elkaar opvolgen wordt frame rate of FPS (frames per seconde) genoemd.

Voor films, tv-uitzendingen, streaming video’s en smartphones is de standaard FPS meestal 24 FPS in Amerika en 25 FPS in Europa. Een hogere FPS vermindert de zichtbaarheid van het effect van motion blur, wat optreedt wanneer een object zich snel beweegt en onscherp lijkt. Bij een lagere FPS kan het effect van motion blur juist versterkt worden.

“Als je bij een honkbalwedstrijd bent en iemand slaat de bal, dan zie je een beetje bewegingsonscherpte,” legt regisseur Margaret Kurniawan uit. “Je ziet de dingen niet helemaal scherp. Dus met 24 of 25 frames per seconde wordt er een beetje bewegingsonscherpte getoond, maar de meeste dingen zijn helder genoeg zodat het logisch is voor je brein.”

Een korte geschiedenis van frame rate

Vroeger was het voor films technisch nog niet mogelijk om snelle bewegingen vloeiend weer te geven. Daarom moesten mensen in de vroege jaren van fotografie lang stil blijven staan om een foto te laten maken. Dit veranderde eind jaren 1880, toen het mogelijk werd om met de hand een rol film door de camera te draaien en zo meer beelden per seconde vast te leggen. Hierdoor werden verschillende framerates gebruikt in de filmindustrie, variërend van 14 tot 26 beelden per seconde. Dit leidde tot inconsistente weergave van real-time beweging. Mechanische krukken werden toegevoegd aan filmcamera’s om het opnameproces te stabiliseren, maar sommige filmmakers kozen er nog steeds voor om specifieke scènes op verschillende framerates op te nemen voor verschillende effecten. Hierdoor ontstonden onregelmatigheden in de hele filmindustrie.

Een voorbeeld hiervan waren de Charlie Chaplin films.

Het gebruik van de 24 FPS en 25 FPS standaard

In de begindagen van de filmindustrie was het nog niet mogelijk om beelden en geluid te synchroniseren. Het duurde tot het einde van de jaren ’20 voordat de fonograaf en soortgelijke uitvindingen het mogelijk maakten om audio af te spelen en te synchroniseren met beelden. Hierdoor begonnen filmmakers over te stappen van de 16fps framerate die gebruikt werd tijdens het stille filmtijdperk naar de 24fps framerate. Dit was de beste framerate voor het begrijpen van geluid terwijl er zo min mogelijk film gebruikt werd.

In de jaren ’50 werd 30fps de standaard voor analoge tv-uitzendingen in Noord-Amerika, Japan en Zuid-Amerika. In Europa en Afrika werd echter 25fps gebruikt vanwege verschillende videoformaten gebaseerd op hertz-vermogen. Dit waren respectievelijk de NTSC en PAL. Hoewel moderne televisies tegenwoordig niet langer deze formaten gebruiken vanwege digitale conversie, worden de NTSC en PAL nog steeds gebruikt in de film- en televisie-industrie.

Hoe sluitertijd en frame rate met elkaar verbonden zijn

Veel mensen verwarren frame rate en sluitertijd met elkaar, maar eigenlijk zijn het twee verschillende dingen die wel nauw met elkaar samenhangen. Sluitertijd wordt gemeten in seconden en bepaalt hoelang de sluiter van de camera (die controleert hoeveel licht er in de camera komt) open is. Hoe sneller de sluitertijd, hoe minder licht er op de film of digitale sensor valt.

Er zijn verschillende soorten sluitermechanismen, zoals het focal-plane shutter (gebruikt op DSLR-camera’s) en het leaf shutter (gebruikt op middelgrote tot grote camera’s). Voor video-opnames is de meest voorkomende sluiter echter de elektronische sluiter. Filmcamera’s gebruiken nog steeds draaiende schijven om het licht te regelen. Elektronische sluiter heeft het voordeel dat je hogere of lagere sluitertijden kunt instellen, terwijl je bij een handmatige sluiter fysiek moet knutselen. Over het algemeen moet de sluitertijd twee keer zo snel zijn als de frame rate om realistische bewegingen te krijgen die we gewend zijn om te zien met onze ogen.

Sluiterhoek vs Sluitertijd (Shutter Angle vs Shutter Speed)

In de filmwereld gebruiken ze vaak een ronddraaiende schijf als sluiter. Het heeft een constante snelheid en filmmakers passen de vorm of hoek van de sluiter aan in stappen van 15 graden, in plaats van de snelheid te veranderen. Hoe groter de hoek, hoe meer licht er door de camera komt. De verhouding tussen de hoek en de hoeveelheid licht is dus met elkaar verbonden. Meestal gebruiken filmcamera’s sluiterhoeken van 0 tot 180 graden. Bij 180 graden krijg je de bekende filmische look die we kennen van het grote scherm. Dit komt omdat het precies de helft is van de tijd die elk frame nodig heeft om af te spelen in één seconde.

Als je filmt met een hogere frame rate, heb je meer licht nodig om dezelfde belichting te bereiken als bij het filmen met een lagere frame rate. Dit komt door de sluiterhoek die de hoeveelheid licht beïnvloedt die de camera binnenkomt.

Wanneer gebruik je welke frame rate?

De meeste video’s hebben een standaardbeeldsnelheid van 25 frames per seconde (FPS), maar wanneer zou je een hogere of lagere beeldsnelheid gebruiken? Dit hangt af van wat je wilt opnemen of welke effecten je wilt gebruiken in je werk.

Als je een klassieke filmische look wilt bereiken, dan gebruik je een beeldsnelheid van 25 FPS. Deze snelheid wordt veel gebruikt in films, streaming video’s en videogames, omdat het helpt om de inconsistenties in verbindingssnelheid op te vangen.

Als je echter live sport- of nieuwsuitzendingen maakt of tv-programma’s, dan gebruik je een beeldsnelheid van 30 FPS om de kwaliteit van de beelden te verbeteren. Bij sporten is het belangrijk om de bewegingen duidelijker en in real-time te laten zien, en daarom wordt 30 FPS als de optimale beeldsnelheid beschouwd.

Als je 4K-video’s maakt, dan is een beeldsnelheid van 60 FPS ideaal, omdat deze hogere resolutie het mogelijk maakt om een gedetailleerdere en levensechte weergave te creëren. Dit is met name handig als je een videogame wilt opnemen, omdat deze beeldsnelheid de bewegingen soepeler maakt.

Als je slow-motion video’s wilt maken of videogames wilt vastleggen met snelle en furieuze actie, dan kun je een beeldsnelheid van 120 FPS of hoger gebruiken. Het opnemen van beelden met hogere snelheden dan 120 FPS is zeldzaam en vereist meestal een speciale hogesnelheidscamera om de beelden er natuurlijk en vloeiend uit.

Veelgestelde vragen

Wat is frame rate / FPS?

Frame rate, ofwel frames per seconde (FPS), is het aantal individuele beelden dat per seconde wordt weergegeven in een videobestand of film.

Welke FPS moet ik kiezen voor mijn video?

Dit hangt af van het soort project dat je maakt en het gewenste effect. Over het algemeen worden 25 FPS en 30 FPS het meest gebruikt, maar hogere FPS-waarden zoals 60fps en 120fps kunnen worden gebruikt voor slow-motion video of om actiebeelden er soepeler uit te laten zien.

Heeft het veranderen van de FPS invloed op de bestandsgrootte?

Ja, hoe hoger de FPS, hoe groter de bestandsgrootte. Dit komt omdat er meer individuele beelden worden vastgelegd en opgeslagen in het videobestand.

Welke FPS wordt het meest gebruikt in de filmindustrie?

De meeste films worden geschoten op 25 FPS (In Europa) en 24 FPS (In Amerika) Dit heeft te maken met de filmische look die het creëert en omdat dit de standaard is sinds de begindagen van de filmindustrie.

Waarom hebben sommige video’s een lage FPS en zien ze er korrelig uit?

Bij sommige video’s kan een lage FPS zorgen voor een korrelig of schokkerig beeld. Dit kan te wijten zijn aan de beperkte technologie van de apparatuur die wordt gebruikt om de video op te nemen, maar kan ook worden veroorzaakt worden door verkeerde exporteer instellingen.

Conclusie

Voordat je begint met een project, is het belangrijk om te bepalen wat voor soort project je wilt maken. Hierdoor kun je de juiste beslissing nemen over welke frame rate je moet gebruiken. Elke snelheid heeft zijn voor- en nadelen, maar allemaal kunnen ze je helpen om iets gaafs te maken. Leer meer over frame rates en het combineren van verschillende snelheden om je eigen unieke stijl te creëren.

Dit vind je misschien ook interessant:

Bij Strive schrijven wij meer content over Video en Animatie. Zie hieronder wat artikelen die je misschien interessant vind:

Wat is de ideale resolutie voor video? – Klik hier om meer te lezen

Welke resolutie en FPS heb ik nodig voor mijn video? – Klik hier om meer te lezen